Minister van digitale zaken?

Na 271 dagen lijkt het eindelijk te gaan lukken, de vorming van het kabinet Rutte IV. De onderhandelaars zijn het eens over een akkoord, dus als de partijen daarmee instemmen zou nog dit jaar een nieuw kabinet beëdigd kunnen worden.

De afgelopen periode is al duidelijk geworden dat er waarschijnlijk vier nieuwe ministers bijkomen. Is dan nu de tijd rijp voor een ministerie van Digitale Zaken?

Kennis
In februari van dit jaar schreven we al een blog over de ICT-kennis in de Tweede Kamer. In oktober 2020 werd een motie aangenomen waarin werd besloten een Vaste Kamercommissie voor Digitale Zaken in te stellen.

Helaas bleken lang niet alle partijen in hun verkiezingsprogramma aandacht te hebben voor ICT-problemen. Verschillende leden van de Commissie stonden op onverkiesbare plaatsen of namen om een andere reden afscheid van de Kamer. Renske Leijten, voorvechtster in de toeslagenaffaire, is voorzitter van de Commissie. Zij ziet voor- en nadelen in een apart ministerie hiervoor.

Noodzaak
Dat er meer aandacht moet komen voor digitalisering binnen de overheid, daar is iedereen het wel over eens. Digitalisering heeft invloed op het beleid. Denk alleen maar aan de toeslagenaffaire of de invoering van de corona-app. Maar hoe moet dit gebeuren? Een minister van Digitale Zaken is een idee.

Zo’n minister kan zich met de grote vraagstukken bezighouden: hoe is de positie van Nederland tussen China en de VS, hoe gaat de overheid om met data, welke rol en macht hebben de internetgiganten?

De afgelopen jaren zijn er voldoende voorbeelden geweest van ‘digitale-missers’. Een Corona-app die niet voldoende op veiligheid was gecontroleerd, maar ook communicatiesystemen van hulpdiensten die niet kunnen samenwerken. Een Elektronisch Patiëntendossier dat niet van de grond is gekomen, waardoor patiënten van het ene naar het andere ziekenhuis moeten met een envelop met hun gegevens erin (zie artikel EPD, april 2021).

Nieuwe regels nodig
Elk ministerie heeft met digitaal beleid te maken. Een speciale minister voor Digitale Zaken zou daarom ook erg onoverzichtelijk kunnen worden. Renske Leijten: “Wat zo’n minister wel zou kunnen doen, is richtlijnen maken die op elk ministerie gebruikt kunnen worden. Die minister zou dan tegen andere ministers kunnen zeggen: ‘Jullie pakken dit verkeerd aan!”

Op het gebied van digitalisering zijn duidelijke regels nodig. Wie heeft toegang tot gegevens, welke beveiligingen zijn er om data te beschermen? Op welke manier kunnen gegevens tussen verschillende overheidsinstellingen en ministeries worden gedeeld, wat zijn de voor- en nadelen hiervan?

Apart ministerie of toch niet?
In Duitsland hebben digitale onderwerpen een belangrijke rol gekregen in het nieuwe regeerakkoord. Dit zou een voorbeeld kunnen zijn voor het Nederlandse akkoord.

Moet dit dan leiden tot een apart ministerie? Nieuwe ambtenaren, nieuw logo met alles dat daarbij komt; niet iedereen vindt dit noodzakelijk. De digitaliseringsportefeuille onderbrengen bij een ander ministerie kan natuurlijk ook. Zolang er maar meer wordt nagedacht over dit onderwerp en er duidelijke keuzes worden gemaakt. Uiteindelijk wil de burger weten dat zijn of haar gegevens veilig zijn, dat er noodzakelijke informatie bij de juiste personen terecht komt en dat de overheid gecontroleerd kan worden.

Net zoals klanten van View er zeker van kunnen zijn dat er zorgvuldig, betrouwbaar en veilig met hun belangrijke data wordt omgegaan!

Bron: Een Vandaag, 9-12-2021