De archieven van de Stasi
Een paar weken geleden werd in de geschiedenisserie “In Europa” een beeld geschetst van de informatiemaatschappij waarin wij nu leven. De macht van Google, het makkelijk delen van persoonlijke informatie, waardoor de mens “van glas” lijkt. Iedereen kan alles van je weten.
De meeste mensen zijn zich niet echt bewust van de risico’s die dit met zich meebrengt. Maar in Duitsland zijn veel meer mensen die zich hiertegen verzetten dan in andere Europese landen. De Duitse geschiedenis, met eerst de Nazi- en in Oost-Duitsland daarna de Stasi-tijd, heeft hier waarschijnlijk veel mee te maken.
Stasi-archieven
In de tijd van de DDR was het “Ministerium für Staatssicherheit”, of kortweg Stasi zeer actief. Er wordt wel gezegd dat de helft van de bevolking de andere helft in de gaten hield. Informanten kregen opdracht wat ze van anderen te weten moesten komen. Niet alleen van buren of collega’s, maar zelfs van vrienden en familie. Alles werd efficiënt en volledig opgeslagen, archiefkast na archiefkast met dossiers, film- en geluidsopnamen. Na de val van de muur, werd er door de Stasi-medewerkers alles aan gedaan om zoveel mogelijk te vernietigen. Men wilde de informanten beschermen, die niet blij zouden zijn als bekend werd wat zij gedaan hadden. Toen de papierversnipperaars oververhit raakten, werden papieren handmatig verscheurd of verbrand. Mensen die juist hun dossiers wilden redden zijn sindsdien (al 30 jaar!) bezig verscheurde papieren te “repareren”, simpelweg met plakband weer aan elkaar plakken. Maar vanwege de enorme hoeveelheden archiefmateriaal is er ook nog veel gewoon beschikbaar, simpelweg omdat er niet genoeg tijd was alles te laten verdwijnen. Een van de eersten die zijn dossier mocht inkijken, een journalist, heeft zich ingezet voor het redden en herstellen van archiefmateriaal. Hij ontdekte zelf dat een heel goede vriend hem verraden had. Nu bezoekt hij scholen, om leerlingen op de gevaren van het prijsgeven van al je persoonlijke gegevens en bezigheden te wijzen. In deze tijd kan dat misschien geen kwaad, maar je weet nooit wie daar in de toekomst ge/misbruik van kan maken.
Geen Google-streetview
Toen in juli 2008 Google begon met opnames voor Google-streetview, was er het Noord-Duitse plaatsje Molfsee dat zich hiertegen verzette. In eerste instantie omdat men bang was dat inbrekers zo wel heel makkelijk vanuit huis konden kijken waar dure auto’s stonden, waar “wat te halen viel” en uit angst voor hun privacy. Er werd eerst wat lacherig op gereageerd, maar toen bleek dat Google ook niet-beveiligde wifi-verbindingen aftapte, werden meer mensen zich bewust van de risico’s en macht van de internetgigant. Nu is er via Streetview nauwelijks beeld uit Duitsland te vinden, met uitzondering van Berlijn. Ongetwijfeld heeft het Duitse verleden hierin een rol gespeeld; zij zijn zich extra bewust van het belang en de waarde van privacy. Hoe wij allemaal min of meer “mensen van glas” worden, maar ook de voordelen van alles wat tegenwoordig beschikbaar is voor iedereen? Daarover een volgende keer meer…
Content is gerealiseerd door: Helma Bode, scribia.nl
