Papieren dossier kan zorgen voor eerherstel

Op de NOS-site was onlangs te lezen dat het medisch papieren dossier van Louis Doedel na ruim 40 (!) jaar boven water is gekomen. Tot opluchting van zijn familie, die hoopt dat het hierdoor tot eerherstel van deze Surinaamse activist kan komen.

Wie was Doedel?
In 1932 richtte Louis Doedel de vereniging Surinaamse Arbeiders en Werkers Organisatie op en werd daarmee de grondlegger van de Surinaamse vakbond. Hij leverde in de jaren 30 van de vorige eeuw kritiek op het Nederlandse bewind in Suriname. In de crisisjaren was de situatie daar erg slecht, met grote werkloosheid, honger en armoede. Een poging de Nederlandse gouverneur een petitie aan te bieden in diens paleis mislukte, omdat hem de toegang werd geweigerd. Toen hij zag dat blanken wel werden toegelaten, kwam hij de volgende dag terug, ingesmeerd met ‘pemba dotti’, een witte pasta. Als protest, en om te laten zien: ‘nu ben ik blank’. Hij werd opnieuw weggestuurd, liet uit woede zijn broek zakken en toonde zijn billen aan het gouvernementskantoor. Hierop werd hij opgepakt en uiteindelijk, in 1937 gek verklaard en opgesloten in een psychiatrische inrichting, de Wolfenbuttel-kliniek. In deze instelling werden meer mensen ‘ter observatie’ ondergebracht, met name mensen die kritiek hadden op het Nederlandse regime. Hij verbleef 43 jaar in de instelling; in 1980 werd hij, kort voor zijn dood, vrijgelaten.

Zoektocht
Journaliste Nina Jurna is familie van Doedel, hij was haar oudoom. Al 25 jaar doet zij onderzoek naar zijn geschiedenis. Eind jaren 90 heeft zij een documentaire gemaakt over zijn leven en zijn opname in de kliniek. Zijn medisch dossier, dat uiteraard veel meer duidelijkheid zou kunnen geven, bleek helaas onvindbaar. Totdat Jurna vorige week werd gebeld door de huidige directeur van de instelling, met de mededeling dat het papieren dossier was gevonden.

Belangrijk papieren dossier
Raj Jadnanansing, de huidige directeur van het Psychiatrisch Centrum Suriname, zoals de Woffenbuttel-kliniek tegenwoordig heet, vond het papieren dossier bij toeval. “Ik was toevallig in mijn werkkamer op zoek naar een stuk en stuitte op een dikke enveloppe in een dossierdoos. In de envelop bleek het medisch dossier van Doedel te zitten. Het dossier is van onschatbare waarde voor Suriname. Hopelijk blijkt eruit of Doedel terecht of onterecht jaren als psychiatrisch patiënt is bestempeld.” Het dossier is inmiddels overgedragen aan het ministerie van Volksgezondheid; het zal besproken worden in de ministerraad en vervolgens worden bekeken door een team van deskundigen.

Eerherstel
De nabestaanden van Doedel hopen het omvangrijke pakket zo snel mogelijk te kunnen inzien. Jurna: “We hebben een advocaat ingeschakeld om de minister onder druk te zetten. We willen binnen twee weken dit dossier inzien. Het is zo lang kwijt geweest, nu is het er eindelijk en dan moet het niet weer ergens in een la verdwijnen.” In het dossier hoopt zij informatie te vinden over Doedels behandeling: “Verplegers hebben mij tijdens mijn onderzoek eerder al verteld dat hij ingespoten werd en elektroschokken kreeg. Dat hij eigenlijk gek gemaakt is. Misschien kunnen we daar iets over terugvinden.” De familie hoopt dat alle informatie kan leiden tot eerherstel van Doedel; ook in Nederland, want dat was verantwoordelijk voor de opsluiting.

Medisch en historisch papieren dossier
Het dossier van Doedel is veel meer dan een medisch document. Hoewel de nabestaanden natuurlijk willen weten wat er met hem gebeurd is, hoe zijn verblijf in de inrichting was, geeft het een beeld van de manier waarop er met critici werd omgegaan. Het is dus zeker ook, vooral, een historisch document. Hoe het kan dat een dergelijk belangrijk papieren dossier meer dan 40 jaar ‘zoek’ was, zal wel nooit duidelijk worden. Maar het belang van goede, veilige en tegelijkertijd vindbare dossieropslag wordt door deze affaire weer eens overduidelijk gemaakt.

Content is gerealiseerd door: Helma Bode, scribia.nl